Fries Museum

Tentoonstelling Oud Geld (t/m. 30 augustus 2015)

Friesland is goed bedeeld met kinderportretten van zeer hoge kwaliteit. Een aantal dat in het Museum Martena niet te zien was, maakt deel uit van de tentoonstelling in het Fries Museum te Leeuwarden ‘Oud Geld, ons kent ons in de Gouden Eeuw’ (13 september 2013 – 30 augustus 2015). Geëxposeerde werken van kinderen zijn er (tevens online): Tjepcke van Aylva met een zwart paard (1657; wapens Aylva-Aebinga), Sijts van Cammingha (1599; wapens Cammingha-Herema), Barthold van Douma (1647; wapens Douma-Hiddema) en Anna van Popma (1618; wapens Popma-Roorda).

Marie Louise jaar 2015

Friesland doet nog meer van zich spreken. Want op 9 april is er het herdenkingsjaar begonnen naar aanleiding van de sterfdag, 250 jaar geleden, van prinses Marie Louise van Hessen-Kassel (1688-1765), beter bekend als de sympathieke Marijke Meu; tante of moei Marijke. Reeds vroeg  weduwe zijnde (sinds 1711), trad zij langdurig op als regentes van Groningen, Friesland en Drenthe.

Eerst namens haar minderjarige zoon -de latere erfstadhouder Willem IV (1711-1751). En na diens overlijden en dat van Willem’s vrouw, Anna van Hannover (1759), vervolgens namens haar kleinkinderen Carolina (stadhouder van Friesland, 1765-1766) en Willem (erfstadhouder Willem V, 1766-1795). Daarbij dient wel te worden opgemerkt, dat in het laatste geval de hertog van Brunswijk als tweede voogd optrad. In het hoge Noorden was er door onder de aanvaarding van een regentes in de 18e eeuw nauwelijks sprake van een ‘Stadhouderloos Tijdperk’, zoals bij de andere gewesten van de Republiek. De evenementen ter herinnering aan Marijke Meu zullen tot in oktober doorgaan en zijn zeer gevarieerd. Zie voor het programma marielouise2015.nl.

Prinses Marie Louise (Marijke Meu) was een dochter van landgraaf Lodewijk van Hessen-Kassel en hertogin  Maria Anna van Koerland. De hertogen van Koerland behoorden tot het geslacht von Ketteler (of Kettler), dat in Duitsland nog bestaat als Freiherr (= baron) von Ketteler. Gegevens over deze familie zijn te vinden in het Handbuch des Adels, Freiherrliche Häuser, 22 (2002). In het betreffende deel is ook de familie Von Weichs zur Wenne opgenomen. Opmerkelijk genoeg is dit aan de redactie van het rode boekje ontgaan, bij de Nederlandse publicatie van de genealogie De Weichs de Wenne in 2012. Want de Duitse versie is beter (juist met betrekking tot gegevens van een Weichs en diens schoonouders Kerckerinck-Ketteler).

Een familie met veel geschiedenis in Hessen-Kassel is Van Verschuer. Otto Christoph Verschuer werd als luitenant-generaal ten dienste van HessenKassel in 1692 verheven tot Freiherr von Verschuer. Zijn oudste zoon was er zaakwaarnemer voor Marijke Meu. Van hem stamt de Duitse tak af. De jongste zoon is stamvader van de naar Nederland teruggekeerde tak, die in 1820 ‘homologatie’ kreeg van de titel in die van baron.

Een Nederlands geslacht met een oorsprong in Hessen-Kassel is Stern. Maar volgens een overlevering in de familie heeft de hoofdtak eigenlijk een andere voorvader (stamvader) met een andere voorgeschiedenis. Zo was hij van adel. En juist dit laatste gegeven vormde de aanleiding om een telg van de familie Stern in 1841 in de adelstand te verheffen, hetgeen ook jongere takken Stern ten goede kwam.

Titus von Bönninghausen